Quiz + Goście - Materiał Producencki [2009]

Jest taki okres w roku, kiedy wszystkie myśli osób mogących powiedzieć o sobie coś więcej, niż "otarłem się o polski rap", krążą wokół kilku albumów. Spośród nich palmę pierwszeństwa bezapelacyjnie (chociaż przy tym zupełnie niedorzecznie) dzierży płyta producencka Quiza.

Na taki stan rzeczy składa się kilka czynników. Pierwszym z nich jest specyfika forum ślizgu. To ono odpowiada za odzew, którego doczekała się ta płyta. Nie od dziś wiadomo, że każdy projekt wywodzący się z podziemia ma u ślizgerów automatycznie + 1 do oceny, (w większości) bez względu na prezentowany poziom. Do tego dochodzi data wydania (śnieżny grudzień 2009!) i - a raczej przede wszystkim - bezpośrednio odnoszący się do świąt track Brudnych Serc.

Sam poza początkowym okresem zauroczenia (związanym również z tym, że nie miałem jeszcze w pełni wyrobionego gustu) nie szczędziłem krytyki w stosunku do tego albumu. Nostalgia nostalgią,reminiscencje reminiscencjami, ale kiedy odrzemy "Materiał Producencki" z tego typu emocji, to nagle okazuje się, że za sukces płyty (poza wspomnianymi wcześniej czynnikami) odpowiadają przede wszystkim znajomości. Wydanie tego samego z innymi, mniej fejmowymi raperami, skończyłoby się rozdaniem 10 egzemplarzy rodzinie, kolejnych 40 znajomym (z których połowa by tego nawet nie odpaliła) i zakończeniem historii jeszcze nim fajerwerki ogłosiły nam rozpoczęcie ostatniego roku pierwszej dekady XXI w.

Jednak zamiast gdybać należy uczciwie przyznać, że na "Materiale Producenckim" swoje zwrotki prezentuje ówczesna czołówka podziemia: Te-Tris, Ras, W.E.N.A., Ero, VNM, Laik, Brudne Serca - te ksywki mówią same za siebie. Do tego należy dodać bardziej dyskusyjne, jednak posiadające swoich fanów: Junes, Karwan, MŁD czy Green. Może pod koniec 2013 już nie, ale w 2009 roku takie zestawienie robiło niesamowite wrażenie i zapewniało zainteresowanie większości hip-hopowych głów.

Tutaj należy rzucić oczywistością, która w takiej recenzji po prostu musiała się znaleźć: raperzy to jedno, bity to drugie. Może i materiał jest, a raczej mógłby być "do szpiku klasyczny, podziemny, truschollowy", gdyby tylko Quiz nie był dyletantem typu "tydzień temu wpadłem na pomysł robienia bitów, a sample tnę od wczoraj, icoteras". Efektem są prostackie, do bólu banale podkłady z fałszującym basem i tego typu atrakcjami. W dodatku częściowo oparte na już wykorzystanych pętlach, co potęguje wrażenie amatorszczyzny ze strony - jakby nie było - ojca projektu.

Jednak po raz kolejny górą była znana zależność mówiąca, że to rap jest ważniejszy niż bity. Te drugie mogą być najgorsze, ale ludzie i tak będą słuchać danego materiału. Jeżeli byłoby odwrotnie, to ilość fanów uległaby drastycznemu zmniejszeniu. Jestem pewny, że Quiz tak nie kalkulował i wszystko po prostu "tak wyszło". Szczęśliwie dla niego.

W każdym razie za klimat, a co za tym idzie, sukces tego projektu, od niemal początku do końca odpowiadają zaproszeni goście. "Wypierdalam stąd" na stałe weszło do hip-hopowego słownika, podobnie jak wersy i followupy Smarkiego ze "Słowa dla" ("Rodzina, osobliwy klimat od kołyski / Co święta na wigilię powtórka z rozrywki / Ciągle jedna rozmowa, po niej kłótnia / Tradycja narodowa jak pieprzony karp i kutia). Oddzielną historię napisał "Glider" Laika, który dorobił się własnego powiedzenia (Ej Laik jak Glidera rozkminiać?) a nawet fanpejdża. To tylko przykłady. Swoje 5 minut miał również Pivot, a gdyby Muflon poszedł wtedy za ciosem, to dziś stałby na nieco lepszej pozycji.

Powody sukcesu "Materiału producenckiego" wymieniałem już na początku, więc powtórzę skróconą wersję: po prostu Quizowi udało się pojawić w odpowiednim miejscu, o odpowiednim czasie, do tego w towarzystwie najbardziej odpowiednich na tamten moment osób. Zrobił coś z niczego, ale w żadnym razie nie jest to zasługa jego skilla czy choćby chęci, a nadzwyczajnego zbiegu okoliczności. Po latach nie ma się nad czym zachwycać, ale w naszych sercach zawsze będzie to jedna z najbardziej kojarzących się ze świętami płyt.

Ocena subiektywna: 2/10
Ocena obiektywna: 6/10 - 1 za bity = 5/10